I.Lịch sử ngành quảng cáo ngoài trời
1. Trên thế giới
1.1. Khởi nguồn của quảng cáo ngoài trời
Quảng cáo ngoài trời là lĩnh vực quảng cáo hình thành sớm nhất trong lịch sử, đã xuất hiện từ hàng ngàn năm trước đây, khi người ta chưa tạo ra khái niệm quảng cáo ngoài trời.
Nhưng tất cả chỉ thực sự bắt đầu vào năm 1970, khi phương pháp in thạch bản ra đời. Phương pháp in thạch bản chính là phương pháp sử dụng dầu và nước. Giúp tạo ra các áp phích đầu tiên trên thế giới. Và kể từ đó, những tấm áp phích đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều địa điểm. Đặc biệt là những khu vực tập trung lượng người đi bộ cao.
Những tấm áp phích được ra đời đầu tiên và biển bảng quảng cáo cũng đã ra đời vài năm sau đó. Nước Mỹ là nơi có nhiều công ty bảng hiệu truyền thống muốn kiếm tiền trong ngành công nghiệp biển quảng cáo mới. Khi các biển quảng cáo lúc đó chủ yếu chỉ được đặt trên các tòa nhà cao tầng hoặc những hàng rào lớn trong các thị trấn. Với sự xuất hiện của xe Ford, và sau đó là các loại xe máy với giá cả phải chăng vào những năm 1920 thì trọng tâm xuất hiện của các biển quảng cáo ngoài trời đã thay đổi và đường phố trở thành địa điểm phổ biến cho các biển quảng cáo.
Từ đó trở đi, ngành công nghiệp quảng cáo ngoài trời trở nên phổ biến và trở thành một ngành công nghiệp chính thức. Ở Mỹ đã giới thiệu kích thước biển quảng cáo tiêu chuẩn vào năm 1900.
Ở châu Âu, công ty quảng cáo ngoài trời của Pháp JCDecaux bắt đầu quảng cáo trên các nhà chờ xe buýt vào năm 1962. Tại Anh, British Áp phích Limited được thành lập vào đầu những năm 1970.
1.2. Quảng cáo ngoài trời phát triển nhanh những năm thế kỷ 20 – ngày nay
Quảng cáo ngoài trời đã phát triển liên tục để đáp ứng nhu cầu ngày một lớn và phức tạp của thị trường. Sự đổi mới liên tục trong ngành quảng cáo ngoài trời đã chứng kiến sự tăng trưởng về kích thước của biển quảng cáo, những thay đổi về vật liệu, cũng như sự nâng cấp trong công nghệ quảng cáo.
Biển quảng cáo được đặt ở hai bên đường để thu hút sự chú ý của người lái xe đi qua. Khi tốc độ của xe cơ giới tăng lên, biển quảng cáo cần phải lớn hơn để người ngồi trên xe kịp nắm được thông tin khi lướt qua.
Những cải tiến trong các ngành công nghiệp khác cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành quảng cáo ngoài trời. Ví dụ ngành công nghiệp chiếu sáng đã được sử dụng trong các biển tấm lớn, giúp quảng cáo được nhìn thấy vào ban đêm. Đèn năng lượng mặt trời và màn hình LED ngoài trời cũng giúp biển quảng cáo trở nên hấp dẫn hơn và hiệu quả hơn rất nhiều.
Đến năm 1912, tất cả các trung tâm đô thị lớn tại Mỹ đều có biển quảng cáo. Đến năm 1915, Cục quảng cáo ngoài trời quốc gia hình thành. Những năm 1920, công ty quảng cáo ngoài trời đầu tiên được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán New York. Ở Châu Âu, JCDecaux (công ty quảng cáo ngoài trời hàng đầu có trụ sở tại Pháp) đã bắt đầu quảng cáo trên các nhà chờ xe buýt vào năm 1962.
Năm 1970, các công ty quảng cáo tìm ra cách để vẽ bản tin quảng cáo bằng máy tính, và cũng trong thời gian này, máy in kỹ thuật số khổ rộng ra đời với khả năng in trực tiếp lên Vinyl – chất liệu biển quảng cáo vô cùng phổ biến trong suốt những năm sau này.
1.3. Quảng cáo ngoài trời kỹ thuật số (DOOH)
Những năm 1990, công nghệ kỹ thuật số lần đầu tiên được giới thiệu với ngành công nghiệp quảng cáo ngoài trời. Kể từ năm 2007, biển quảng cáo kỹ thuật số ngoài trời (Digital Out of home – DOOH) được sử dụng rộng rãi hơn. Rất nhiều quảng cáo được phát sóng trên màn hình kỹ thuật số cỡ lớn ngoài trời, đặc biệt là tại các thành phố lớn trên khắp thế giới như London, New York và Tokyo… Hiện nay ngành quảng cáo ngoài trời kỹ thuật số đang phát triển trung bình 8-15% tại các thị trường.
2.Tại Việt Nam
2.1. Lịch sử ngành quảng cáo ngoài trời tại Việt Nam trước năm 1954
Thời kỳ bị thực dân Pháp đô hộ, quảng cáo ngoài trời tại Việt Nam dù thừa hưởng kỹ thuật của Pháp nhưng hầu như chưa có gì. Nếu có dạng các tấm áp phích, pano dán tường mục đích thông báo, dạng vẽ tay, hình ảnh mới thường dừng lại ở hình thức vẽ tay, thường tập trung vào phần chữ viết, văn bản.
Quảng cáo ngoài trời tại VN thời điểm này chủ yếu hướng đến tầng lớp thượng lưu, quý tộc, sính ngoại bởi các nhãn hàng và tập đoàn xuất hiện trên biển quảng cáo lúc này đa phần là các nhãn hàng lớn và có nguồn gốc từ nước ngoài.
2.2. Lịch sử ngành quảng cáo ngoài trời tại Việt Nam trong giai đoạn 1954 – 1975
Sau giải phóng, tình hình sản xuất kinh doanh đều thuộc bao cấp đến năm 1985, chính thức nhà nước mới mở cửa với hình thức kinh tế thị trường. Thời bao cấp thì cung không đủ cầu cho nên sản xuất không đủ bán, vật dụng được phân phát bằng tem, phiếu. Vì vậy, ngành quảng cáo gần như không có.
Lịch sử quảng cáo Việt Nam thời Mỹ đô hộ để lại dấu ấn đậm nét tại khu vực phía Nam mà cụ thể là Sài Gòn.
Biển quảng cáo, áp phích dán tường xuất hiện rất nhiều trên đường phố.
Trong giai đoạn này, phần hình ảnh trong các biển quảng cáo ngoài trời đã được các nhãn hàng chú trọng hơn thay vì chữ viết như thời kì trước, các bảng quảng cáo đã tối ưu tất tốt về mặt không gian, thậm chí tốt hơn so với thời đại ngày nay.
2.3. Quảng cáo ngoài trời tại Việt Nam từ năm 1975 đến 1986
Sau khi đất nước được giải phóng, đế quốc Mỹ rút khỏi Việt Nam, cả nước bước vào thời kỳ bao cấp, chủ yếu là các doanh nghiệp kinh doanh của Nhà nước, hạn chế về kinh doanh cá nhân, nên quảng cáo ngoài trời không để lại nhiều dấu ấn đặc sắc, phần đông tập trung vào tuyên giáo.
2.4. Quảng cáo ngoài trời tại Việt Nam từ năm 1986 đến nay
Sau thời gian dài bao cấp, từ năm 1986 nền kinh tế chuyển sang giai đoạn “đổi mới”, các thành phần kinh tế bắt đầu được mở ra, trong đó ngành quảng cáo ngoài trời.
Thật sự giai đoạn đầu từ những năm 1989 trở đi ngành quảng cáo ngoài trời đã được mở ra nhưng vẫn chủ yếu tập trung vào những doanh nghiệp nhà nước, sản xuất chủ yếu theo đặt hàng của các công ty quảng cáo lớn nước ngoài.
Ngành máy in bạt sau đó ra đời, dù lúc đầu còn đắt đỏ nhưng dần trở nên rẻ hơn đã hoàn toàn thay đổi việc vẽ quảng cáo, từ đó quảng cáo ngoài trời dần trở nên nhanh hơn, đẹp hơn và đồng nhất hơn với khung sắt căng bạt.
Và cho đến ngày hôm nay, quảng cáo ngoài trời tại Việt Nam đã và đang phát phát triển vượt bậc, mang lại diện mạo cho đô thị, và đóng góp hàng ngàn tỷ vào GDP của đất nước.
Một số hình ảnh quảng cáo thời xưa:
2.5. Quảng cáo ngoài trời kỹ thuật số (DOOH) tại Việt Nam
Quảng cáo DOOH trong nhà: tại Việt Nam bắt đầu với những công ty như Chicilon gia nhập vào Việt Nam năm 2006, sau đó là các công ty trong nước ra đời trễ hơn và liên tục phát triển. Khác với ngành quảng cáo biển bảng, do tính hệ thống hiện không có quá nhiều tay chơi trong ngành. Đến nay, những công ty có doanh số lớn nhất trong ngành quảng cáo nói chung đang thuộc lĩnh vực màn hình trong nhà.
Quảng cáo màn hình led ngoài trời: những màn hình led ngoài trời khai thác quảng cáo thương mại hơn 10 năm, và nay đang phát triển mạnh do những ưu điểm vượt so với quảng cáo truyền thống, số lượng tăng khoảng 30% mỗi năm.
